Populacja ludzka stale się powiększa, tym samym wzrasta zapotrzebowanie na zasoby naturalne. Wyzwaniem staje się zwiększenie produkcji wysokiej jakości żywności, przy jednoczesnym zmniejszeniu wpływu tej produkcji na środowisko. W jaki sposób osiągnąć te dwa z pozoru sprzeczne cele? Odpowiedzią jest zrównoważona hodowla zwierząt. Na czym polega to podejście i jak wygląda w praktyce? Zapraszamy do lektury.

Koncepcja zrównoważonej produkcji zwierzęcej — podstawowe zasady i korzyści dla rolników, zwierząt oraz środowiska

Zrównoważona hodowla zwierząt to trend zyskujący na popularności w ostatnich latach. Jego głównym założeniem jest równowaga pomiędzy wydajnością produkcji a dobrostanem zwierząt, środowiska oraz konsumentów.

Stosowanie przez rolników produkcji zrównoważonej może skutkować na początku zwiększonymi nakładami finansowymi, jednak długoterminowe korzyści takie jak poprawa jakości gleby czy zmniejszone zużycie syntetycznych nawozów i pestycydów mogą pozytywnie przełożyć się na opłacalność produkcji.

Rentowność produkcji rolniczej wspierana jest także przez dobrostan zwierząt. Prowadzi on do ich zdrowia oraz dodatkowo przyczynia się do akceptacji rolnictwa wśród społeczeństwa.

Aby wspierać dobrostan zwierząt, w zrównoważonym podejściu ogranicza się stosowanie antybiotyków, używając ich wyłącznie podczas leczenia, nie zapobiegawczo.

W rolnictwie zrównoważonym kładzie się także nacisk na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych takich jak metan czy amoniak oraz na właściwe zagospodarowanie odchodów zwierząt, na przykład jako nawóz.

Warto zwrócić uwagę, że rolnictwo zrównoważone to podejście znacznie bardziej kompleksowe, niż rolnictwo ekologiczne, z którym często bywa mylone.

Czy rolnictwo zrównoważone jest tym samym, co rolnictwo ekologiczne?

Rolnictwo zrównoważone i ekologiczne mają wiele wspólnego, jednak różnią się one między innymi podejściem do procesu produkcji rolnej. Celem rolnictwa ekologicznego jest ograniczenie stosowania nawozów oraz pestycydów. Rolnictwo zrównoważone to podejście, w którym poszukuje się równowagi między efektywnością produkcji, ochroną środowiska naturalnego oraz dobrobytem konsumentów. Praktyki stosowane w rolnictwie zrównoważonym mogą, ale nie muszą mieć ekologicznego charakteru.

W jaki sposób przejawia się zrównoważone podejście do hodowli w praktyce?

Strategia „Od pola do stołu”, czyli sposób Unii Europejskiej na zrównoważoną hodowlę zwierząt oraz dystrybucję żywności

Zrównoważona hodowla zwierząt jest jednym z elementów europejskiej strategii „Od pola do stołu”. Strategia ta to część Europejskiego Zielonego Ładu, którego głównym celem jest osiągnięcie przez UE neutralności klimatycznej do 2050 roku. Celem strategii „Od pola do stołu” jest zmiana sposobu produkcji, dystrybucji i konsumpcji żywności w UE. W efekcie tych zmian dostęp do zdrowej i przystępnej cenowo żywności ma być zapewniony wszystkim konsumentom w Unii Europejskiej.

Cele strategii „Od pola do stołu”

To, co ma być osiągnięte dzięki strategii „Od pola do stołu”, zostało jasno sprecyzowane:

• redukcja używania pestycydów,
• redukcja antybiotyków w hodowli zwierząt i rybołówstwie,
• mniejsze zużycie nawozów,
• zwiększenie powierzchni rolnych prowadzonych ekologicznie,
• a finalnie osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.

Dodatkowo strategia ta ma na celu zacieśnienie współpracy między rolnictwem, przemysłem spożywczym i przemysłem naukowym, tak aby ewentualne kryzysy globalne takie jak pandemia COVID-19 nie zagrażały systemom żywnościowym.

Realizacja strategii „Od pola do stołu”

W jaki sposób Unia Europejska planuje przejść od strategii „Od pola do stołu” do praktyki? Realizacja jest wielotorowa i obejmuje zmiany prawne, inwestycje w zrównoważone technologie, wzmacnianie partnerskich relacji między konsumentami a producentami oraz redukcję odpadów, a także wprowadzenie gospodarki obiegu zamkniętego. W realizacji celów strategii „Od pola do stołu” ważne miejsce zajmą zarządzanie odchodami zwierząt gospodarskich, odpowiedzialne podejście do stosowania antybiotyków w hodowli oraz nowoczesne technologie.

Zarządzanie odchodami zwierząt gospodarskich

Zrównoważone rolnictwo obejmuje skuteczne wykorzystywanie odchodów zwierzęcych.

Odchody zwierząt hodowlanych zawierają cenne związki organiczne, które, gdy trafiają na pole jako nawóz w ramach sprawnego zarządzania obornikiem czy gnojowicą, stanowią bogate źródło składników pokarmowych dla roślin.

Innym sposobem wykorzystania odchodów zwierzęcych w zrównoważonym rolnictwie jest produkcja biogazu. Wykorzystanie gnojowicy do produkcji biogazu nie tylko ogranicza emisje, ale także daje źródło odnawialnej energii dla gospodarstw rolnych.

Potrzeba prawidłowego zarządzania odpadami zwierzęcymi wynika także z konieczności ochrony wód, ponieważ zanieczyszczenie azotem i fosforem pochodzącym z gnojowicy zwierzęcej jest jednym z głównych źródeł zanieczyszczenia wód powierzchniowych oraz wód gruntowych.

Antybiotyki w hodowli zwierząt

Antybiotyki stosowane są w rolniczej hodowli zwierząt w celu podtrzymania ich zdrowia, poprawy dobrostanu oraz podniesienia wydajności produkcji mleka i mięsa. Ponieważ jednak kładziony jest nacisk na rozwój zrównoważonego rolnictwa, należy zmierzyć się z wyzwaniami wynikającymi z nadmiernego i niewłaściwego wykorzystania antybiotyków w hodowli zwierząt.

Głównym problemem wynikającym z nadmiernego stosowania antybiotyków jest antybiotykoodporność, czyli odporność bakterii na działanie antybiotyków. W efekcie coraz trudniej jest zwalczać choroby u zwierząt hodowlanych, co stanowi zagrożenie zarówno dla ich zdrowia, jak i dla zdrowia ludzi.

Rolnictwo zrównoważone promuje bardziej ekologiczne metody produkcji mięsa i mleka i tym samym ograniczenie stosowania antybiotyków w chowie i hodowli zwierząt. W 2006 r. Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1831/2003 z dnia 22 września 2003 r. Unia Europejska zakazała stosowania antybiotyków w chowie i hodowli z wyjątkiem zastosowania terapeutycznego. Antybiotyki nie mogą być stosowane jako promotory wzrostu.

Równolegle do ograniczenia stosowania antybiotyków promuje się alternatywne sposoby wspierające zdrowie i dobrostan zwierząt, a także wydajną produkcję mięsa i mleka. Do takich rozwiązań zalicza się prebiotyki, probiotyki, kwasy organiczne, enzymy oraz szczepionki.

Nowoczesne technologie wspierające zrównoważoną hodowlę

Nowoczesne technologie odgrywają kluczową rolę w promowaniu zrównoważonej hodowli w rolnictwie. Aby wspomóc rolników w przejściu na bardziej zrównoważone praktyki, marka Landini opracowała szereg innowacyjnych rozwiązań, które pomagają zwiększyć efektywność pracy, oszczędzać energię oraz minimalizować oddziaływanie na środowisko naturalne.

Jednym z przykładów takich rozwiązań jest system monitorowania pracy traktorów Landini, który pozwala na ścisłe śledzenie ich wykorzystania, aby rolnik mógł optymalizować zarówno zużycie paliwa, jak i wydajność pracy ciągników rolniczych. Inteligentne rozwiązania, takie jak Landini Fleet Management, pozwalają na zdalne monitorowanie danych takich jak prędkość, zużycie paliwa, lokalizacja oraz potencjalne problemy związane z utrzymaniem maszyny.

Innym przełomowym rozwiązaniem wspierającym zrównoważony rozwój wprowadzonym przez Landini są ciągniki z serii Rex, które mają zmodyfikowane układy hydrauliczne oraz mechaniczne. Dzięki temu ciągniki zużywają mniej paliwa, co przekłada się na obniżenie kosztów operacyjnych dla rolników oraz zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery.

Marka Landini koncentruje się także na automatyzacji, wprowadzając traktory rolnicze z zaawansowanymi systemami sterowania, które są zarówno łatwe w obsłudze, jak i ekologiczne. Przykładem tego jest system Landini Touch Screen, który pozwala na łatwe programowanie i kontrolowanie pracy ciągnika. W efekcie rolnicy mają dokładniejszą wiedzę na temat procesów rolnych i mogą minimalizować marnowanie zasobów oraz wpływ na środowisko.

Innowacje Landini obejmują również systemy zarządzania uprawami, takie jak precyzyjne rolnictwo. Technologia GPS służy do optymalizacji tras ciągników, co pozwala na zmniejszenie nakładu pracy i zasobów, takich jak nawozy czy pestycydy.

Wszystkie wymienione wyżej innowacje pomagają zmniejszyć wpływ rolnictwa na środowisko oraz wspierają zrównoważoną hodowlę zwierząt.